stock index

شاخص سهام (stock index) چیست؟

شاخص سهام (stock index) معیار مناسبی برای سنجش وضعیت بازارهای سهام (stock markets) است ، در واقع شاخص سهام یک “سبد انتخابی” از سهام شرکت های مختلف است که در کنار همدیگر چیده شده تا نمایشی از عملکرد “دسته جمعی سهام” آن شرکت ها را به شما نمایش بدهد.
به طور مثال وقتی از شاخص اس اند پی ۵۰۰ (S&P 500 index) صحبت می کنیم، یعنی “میانگین عملکرد” سبدی از سهام ۵۰۰ شرکت برتر در بازار بورس سهام آمریکا، به عبارت دیگر شاخص اس اند پی ۵۰۰ فهرستی انتخاب شده از عملکرد سهام ۵۰۰ شرکت معتبر و مطرح بازار آمریکا است که در بازارهای سهام حضور دارند. یا در مثال دیگر شاخص داوجونز آمریکا (Dow Jones) مجموعه ای از عملکرد سهام ۳۰ شرکت بزرگ اقتصادی آمریکا مانند شرکت های اپل، مایکروسافت، فیسبوک، اکسون موبایل، بوینگ، کوکاکولا و ده ها کمپانی دیگر است، پس عملکرد شاخص های سهام می توانند بازگو کننده وضعیت اقتصاد یک کشور یا منطقه باشند و مانند یک دماسنج اقتصادی برای پیش‌بینی نوسانات کوتاه مدت یک اقتصاد و یا رشد و رکود یک اقتصاد از دیدگاه بلند مدت به آن نگاه کرد. 
شاخص سهام یک معیار آماری است که کاملا پویا بوده و نوسانات آن حاکی از میانگین تغییرات قیمت سهام همه شرکت های آن سبد است، یعنی “افزایش” شاخص سهام مثلا داوجونز کلاً بمعنی سودآوری سهام کلیه شرکت های موجود در لیست داوجونز نیست، و بالعکس آن یعنی “کاهش” ارزش یک شاخص هم بمعنی زیان در کل سهام شرکت های موجود در آن بورس نیست. باید توجه داشت که تغییر قیمت سهام شرکت‌های بزرگتر که در عین حال سرمایه بیشتری نیز دارند بر نوسان شاخص تاثیر بیشتری می‌گذارد. 
ایندکس ها یا شاخص های سهام به روش های متفاوتی برای سبد شرکت ها محاسبه می شوند، یک روش آن شاخص وزنی-قیمتی است (Price-weighted index) که شاخص داوجونز و یا شاخص نیکی ژاپن بر اساس این روش محاسبه می گردد.